عنوان مقاله: پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی بر اساس باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین

Transcript

1 عنوان مقاله: پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی بر اساس باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین نام و نام خانوادگی نویسنده اول: مرضیه صمیمی نژاد کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت دانشکده روانشناسی دانشگاه ازاد اسالمی واحد کرج کرج ایران آدرس پست الکترونیکی نویسنده: نام و نام خانوادگی نویسنده دوم: محمد حکمی استادیار دکترای روانشناسی اجتماعی عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه ازاد اسالمی واحد کرج کرج ایران آدرس پست الکترونیکی نویسنده: نام و نام نویسنده سوم: مهران سرداری پور استادیار دکترای روانشناسی بالینی عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسالمی واحد کرج کرج ایران آدرس پست الکترونیکی نویسنده: 0

2 Abstract The aim of this study is to predict antisocial personality disorder based on survey of personal beliefs mediated by fear of negative evalution in addicts. The method of this research is fieldwork. The statistical population in this study included all men addicted to substance abuse that in the fall of 2015 refered to two clinic of Substance abuse treatment and Central Prison of Karaj. Among them, 90 were selected by random sampling. The reaserch tools were Millon Clinical Multiaxial inventory, Personal Assessment Questionnaire Believe Ellis and Fear of Negative Evaluation scale. By using correlation and path analysis hypotheses were analyzed.the results showed that fear of negative evaluation can just mediated the relationship between aspects of other circuit must and low tolerance of frustration personal beliefs with antisocial personality disorder variable. چکیده: Key words: Antisocial personality disorder, Fear of negative evalution, Personal beliefs, Addicts. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی براساس باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین انجام شده است. حجم نمونه برای آزمون 09 نفر انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به روش تصادفی نمونه گیری شدند. آزمون سه پرسشنامه شامل پرسشنامه چند محوری میلون باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی را تکمیل کردند و با استفاده از روش های آماری همبستگی و تحلیل مسیر فرضیه ها مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج زیر حاصل شد: که ترس از ارزیابی منفی تنها روابط بین ابعاد بایدهای دیگرمدار و تحمل پایین ناکامی در ابعاد باورهای شخصی با متغیر شخصیت ضد اجتماعی را میانجیگری می کند. مقدمه: واژگان کلیدی: اختالل شخصیت ضد اجتماعی باورهای شخصی ترس از ارزیابی منفی معتادین مشکل روز افزون سوء مصرف و وابستگی به مواد در جامعه توجه عموم را به خود جلب کرده است و بررسی کردن این مشکل به عنوان الگوی معیوب سازگاری با ضروریات زندگی به پیشرفت واضحی در آگاهی و درمان منجر می شود. مشخصه اعتیاد به مواد میل شدید غیر قابل کنترل و وسواسی به مصرف مواد است که آثار مخرب مصرف مواد همچنان ادامه می یابد. نه تنها اثر مستقیم مواد بر مغز بدلیل تغییرات اشتها )در اکثر مواقع کاهش اشتها( تغییر سیکل طبیعی خواب صرف زیاد وقت و هزینه مالی اثر مستقیم خود ماده و ناخالصی های موجود در آن بر اعضاء بدن فرد را نسبت به وضعیت تغذیه و بهداشت خود بی تفاوت نموده و با سازوکاری مضاعف موجب بروز اختالالت مختلف روان پژشکی مانند انواع اختالالت اضطرابی عدم تعادل خلقی افسردگی روان پریشی...و بیماری ها و مشکالت مختلف جسمی می گردد )فرهودیان و همکاران 0909(. در بیشتر بررسی های انجام شده همبودی اختالل های شخصیت و وابستگی به مواد گزارش شده است و همبستگی %44 تا %79 برای سوء مصرف مواد اعالم گردیده است. همبودی سوء مصرف مواد و اختالل شخصیت تشدید عالیم روانپزشکی و افزایش خطر خود کشی را به همراه دارد )بخشی پور رودسری علیلو ایرانی 0931(. )0001( 0 شیوع اختالل یکی از ناهنجاری های روانی شایع در انسان اختالل شخصیت است به طوری که طبق بررسی ویسمن های شخصیت 09 تا 09 درصد جمعیت عمومی را در بر می گیرد. اختالل شخصیت عبارت است از سبک های رفتاری و الگوی رفتاری با دوام ناسازگارانه و انعطاف ناپذیر نسبت به دریافت و تفکر درباره محیط و خویشتن)محمدی فرود میرهاشمی 0931(. 1 Vysmn 1

3 در این راستا فسکو و همکاران )6992( در پژوهشی به بررسی اختالل خوشه B شخصیت پرداختند که از آن بین اختالل هاش شخصیت مرزی ضد اجتماعی و نمایشی با اختالل مصرف مواد مرتبط بودند در حالی که بین اختالل شخصیت خودشیفته و اختالل مصرف مواد رابطه معناداری یافت نشد)محمدی صالحی کافی 0909(. 0 عبارت است از مجموعه رفتارهای پایدار و مستمر که از کودکی آغاز می شوند و تا آخر عمر ادامه می یابند اختالل شخصیت یکی از بهترین پیش بینی کننده های اختالل شخصیت ضد اجتماعی شناسایی اختالل سلوک در کودکی است )گنجی گنجی 6 دو نوع صفت را مشخص کرده اند. اولین صفت بی 0906(. بعضی روان شناسان بالینی در اختالل شخصیت ضد اجتماعی تفاوتی بی احساسی و خودخواهی است به این صورت که فرد از کارهای خود احساس پشیمانی نمی کند و نمی تواند با دیگران همدلی داشته باشد. دومین ویژگی سبک زندگی خاص است که به علت فکر نکردن قبل از عمل کردن ایمپالسویتی و پرخاشگری به وجود می آید )گنجی گنجی 0906(. بنابراین افراد دارای اختالل شخصیت ضد اجتماعی در یک موقعیت رفتاری فقط از یک زاویه به مسایل می نگرد و آن زاویه ای است که منافع شخصی آن ها را ارضاء می کند. این مسئله می تواند ناشی از مولفه های روان شناختی ناکارآمد همچون باورهای نادرست آن ها در برخورد با مسائل باشد. باورهایی که می تواند سبب ساز تحریف شناختی و ایجاد کننده ی هیجان های منفی همچون پرخاشگری باشد. الزم به ذکر است در کنار این مسایل وجود اختالالت همرا دیگری همچون اضطراب و افسردگی مزید بر علت است )آسفند مامی ولیزاده 0909(. طبق بعضی نظریه های شناختی و جدید افراد مبتال به اختالل شخصیت ضد اجتماعی برای خود الگوهای ذهنی-ادراکی )طرحواره یا باورها و برداشتها( ناقص و اشتباه به وجود آورده اند. این باورهای غلط اجازه نمی دهند فرد صحیح فکر کند )شناخت غلط( و باعث می شوند که واکنش او به موقعیت های مختلف افراطی ایمپالسیو )بی فکری-بی پروا( و متغیر باشد )گنجی گنجی 0906(. الیس و بک )0939( معتقد است که در افراد سوء مصرف کننده مواد وجود چند نگرش و باور غیر منطقی رایج منجر به تحمل پایین ناکامی و در نتیجه احساسات منفی مثل خشم و غمگینی می شوند)محمد خانی 0931(. نوع نگرش معتاد نسبت به مواد مخدر نوعی تفکر است که احتمال دارد منطقی یا غیر منطقی باشد و اغلب ماهیتی خودکار ناهوشیار و دائمی دارد و به راحتی این نگرش را تغییر داد. با این حال یکی از شیوه هایی که به معتاد کمک می کند تا به شناخت خود دست یابد بررسی نوع نگرش و ایجاد نگرش منفی نسبت بع اعتیاد است)بیت و همکاران 0001(. براساس همین مجموعه افکار و باورها به دنیا و به خودشان با دیدی منفی نگاه می کنند. مجموعه از افکارو باورها )اسکیمای( 1 تاثیر می گذارند و به یک دور باطل از 9 در انتخاب کدگذاری طبقه بندی و ارزیابی محرک ها و رویدادهای دنیا منفی احساسات فرد و سمپتوم های افسردگی منجر می شود. بک اعتقاد دارد که مجموعه افکار و باورهای منفی جزو ویژگی نسبتا ثابت شخصیت افراد افسرده هستند و در اثر تجربه های دوران اولیه کودکی به وجود آمده اند )گنجی گنجی 0906(. دیدگاه عقالنی-عاطفی از انسان متاثر از این اصل است که هیجان و منطق یعنی تفکر و احساس در روان به طرز پیچیده ای در یکدیگر تنیده اند. نظریه درمانی عقالنی- عاطفی اظهار دارد که تمامی انسان های طبیعی فکر می کنند احساس می کنند عمل می کنند و این اعمال را به طور همزمان انجام می دهند )فالحی حاجی پور 0909(. این رویکرد تاکید دارد که هیجانها و احساسات ناشی از اختالالت هیجانی تا حد زیادی از افکار عقاید یا سازه های ذهنی افراد ناشی می شوند. الیس) 0011 ( اظهار داشت که اختالالت هیجانی صرفا نتیجه عقاید غیر منطقی و نادرست افراد در مورد موقعیت 1 Personality Disorder 2 Antisocial Personality Disorder 3 Negative schema 4 The selection, encoding, categorization and evaluation of stimuli and events in the world 2

4 بخصوصی است. از آنجایی که اکثر مردم در زندگی شخصی و شغلی خود به داشتن رضایت و شادمانی تمایل دارند از هیجانهایی که مانع از رضایت آنها شود به عنوان نامناسب و تضعیف کننده خود نام برده می شود )به نقل از فالحی حاجی پور 0909( باورها با عقیده ها اندیشه هایی هستند که فرد به درستی و حقانیت آنها اعتقاد دارد. کرچ و کرچفلید باور را چنین تعریف کرده اند: باور سازمانی با ثبات از ادراک و شناختی نسبی درباره جنبه خاصی از دنیای یک فرد است. باورهای غیر منطقی ایده اصلی در نظریه شناختی و درمانی به یک نقش اصلی در اختالالت متعدد از جمله افسردگی و اضطراب نشان داده شده است. به دلیل اینکه این باورها در افراد افسرده و مضطرب به طور سیستماتیک معنای رویدادها را تحریف می کند و با ماندن در مسیر تجربیات و شکست خودشان رویداد را منفی تفسیر می کنند )بریچلس ریچارد و هارنیش )6909 با توجه به اهمیت باورهای شخصی در سبب شناسی این اختالل ما می پذیریم که کلینیکال ها و پژوهشگران باید بیشتر به حوزه شناختی از جمله باورها که عاملی است در ایجاد اختالل های شخصیت و اضطرابی توجه کنند. 0 در پردازش اطالعات و ترس از ارزیابی های منفی نقش مهمی را دارد. بنابراین فرد ممکن است در این راستا باورهای شخصی به طور نادرست یک موقعیت اجتماعی را به عنوان یک تجربه بالقوه ناموفق ادراک کند ودر اهمیت شکست مبالغه نماید. سرانجام در سبک های شناختی ترس از ارزیابی های منفی به عنوان یک الگوی شناختی مطرح می شود ( مجتبایی لشگری 0931(. 6 ) 0020 (در تعریف ترس از ارزیابی منفی بر نگرانی درباره ارزیابی دیگران آشفتگی مفرط نسبت به ارزیابی منفی واتسون و فرند پرهیز از موقعیت های ارزیابی و انتظار تجربه ارزیابی منفی از سوی دیگران تاکید کردند. افراد دارای ارزیابی های منفی احساس نگرانی شدید ترس دارند و همواره می کوشند که از اطالعات تهدید کننده ناشی از مقایسه اجتماعی پرهیز کنند.) لطفی ابوالقاسمی و نریمانی 0906(. به عقیده میلر اضطراب اجتماعی یک ترس مشخص و مزمن از یک یا چند موقعیت اجتماعی است که فرد خود را در معرض موشکافی به وسیله دیگران می بیند و می ترسد مبادا کاری انجام دهد که باع ث خجالت باشد یا تحقیر آمیز به نظر آید. شلنکر و لیری قبال اضطراب اجتماعی را بعنوان اضطرابی که منتج از وجود احتمال ارزیابی شخصی خود و یا ترس از شکست اجتماعی و مورد انتقاد واقع شدن می باشد تعریف کرده اند)شیرازی خرمی 0909(. دارد. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده از اسفند مامی ولیزاده )0909( که در مورد بررسی اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی در درمان باورهای غیر منطقی و اضطراب جوانان دارای اختالل شخصیت ضد اجتماعی زندان مرد ایالم و نتایج نشان داده که رفتارهای دیالکتیکی در مقایسه با گروه کنترل در درمان هر دو مولفه اضطراب و باورهای غیر منطقی اثر بخشی معنی داری با توجه به مطالب یاد شده در حوزه اختالل شخصیت ضد اجتماعی و اهمیت باورهای شخصی و با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی معتادین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی اختالل شخصیت ضد اجتماعی را پیش بینی می کند اهداف پژوهش: 1 Personal Beliefs 2 Watson & Friend 3

5 پیش بینی وتعیین میزان ارتباط بین اختالل شخصیت ضد اجتماعی با باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین. سوال پژوهش: سوال اول: آیا ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( به صورت مستقیم و معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند سوال دوم: آیا ترس از ارزیابی منفی به صورت معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند سوال سوم: آیا ترس از ارزیابی منفی رابطه بین ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( و نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان را به صورت معنادار میانجیگری می کند فرضیه اصلی پژوهش: پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی بر اساس باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین روش و ابزار پژوهش: 0 است که در آن نتایج حاصل از تحقیقات در مورد پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی بر اساس نوع تحقیق همبستگی باورهای شخصی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین کلینیک مرکزی کرج کلینیک آرمین و زندان مرکزی کرج 6 آماری مورد بررسی در این پژوهش مراجعه کنندگان کلینیک ترک اعتیاد مرکزی کرج و کلینیک بررسی شده است. جامعه آرمین و زندانیان زندان مرکزی کرج می باشند. نمونه آماری در این پژوهش با استفاده از فرمول جودی پلنت حجم نمونه به صورت تصادفی ساده محاسبه شد و در این پژوهش افراد نمونه به اندازه 09 نفر از مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد مرکزی کرج و کلینیک آرمین و زندانیان زندان مرکزی کرج می باشد. ابزار جمع آوری اطالعات در این پژوهش ابزار جمع آوری اطالعات شامل سه پرسشنامه است. هر سه پرسشنامه توسط معتادین تکمیل گردید. ابزار های اندازه گیری: پرسشنامه چند محوری بالینی میلون 9 :)MCMI-III( یک پرسشنامه خود سنجی استاندارد شده است که دامنه گسترده ای از اطالعات مربوط به شخصیت سازگاری هیجانی و نگرش مراجعان به آزمون را می سنجد. نسخه اصلی این ازمون در سال 0011 توسط تئودور میلون تدوین و ارایه شد و از ان زمان تا کنون دو بار تجدید نظر شده است. یک ویژگی 9 برای تایید وجود یا عدم وجود یک ویژگی خاص MCMI و نسخه های تجدید نظر شده آن استفاده از نمره های برش نرخ پایه است. نمره BR نیز مانند نمره شناخته شده T در واقع وسیله تبدیل یک نمره خام به یک نمره معنادار برای تفسیر است. با این همه نمره های BR در مورد درصد معینی از یک جمعیت که تصور می شود دارای یک ویژگی یا نشانگان معین است بر گرفته شده است. نسخه فعلی یعنی MCMI-3 شامل 011 ماده است که تحت 63 مقیاس جداگانه و بر اساس طبقه بندی های زیر نمره گداریمی شود: شاخص های تغییر پذیری الگوهای شخصیت بالینی آسیب شناسی شدید شخصیت نشانگان بالینی و نشانگان شدید. در این پرسشنامه به صورت)بله( و )خیر( می باشد و بعد از بررسی جنسیت آزمودنی و سن آزمودنی با تو اعتبار 1 برای اندازه گیری میزان اعتبار آزمون از روش همسانی درونی استفاده شده که نتیجه حاصل از این ارزیابی به تفکیک و روایی عوامل مورد سنجش در این آزمون آمده است. این ارزیابی که توسط میلون و همکارانش انجام گرفته نشان می دهد که در مجموع میزان اعتبار آزمون %13 می باشد. 1 Correlation 2 Population 3 Base Rate 4 Reliability & validity 4

6 پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی: در سال 0020 توسط واتسون و فرند به منظور سنجش اضطراب اجتماعی طراحی شد. این ابزار 99 عبارتی برای سنجش یکی از جنبه های اضطراب اجتماعی یعنی ترس از دریافت قضاوت منفی از جانب دیگران ساخته شده است. نمرات این آزمون اساسا ترس از دست دادن پذیرش اجتماعی را منعکس می کنند. شیوه نمره گذاری در این پرسشنامه به صورت)درست( و )نادرست( می باشد. به منظور هنجاریابی پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی این آزمون بر روی نمونه ای متشکل از 601 دانشجو اجرا شد 06 نفر از این تعداد به دلیل ناقص بودن اطالعاتشان از بررسی خارج شدند. میانگین نمره پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی در مردان بود. میانگین نمره فرم کوتاه در نمونه ای متشکل از 019 دانشجو 13/97 )تعداد= 29 ( و در زنان 16/1 )تعداد= 012 ( 35/7) انحراف استاندارد 8/1( بود. پایایی درونی پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی در ابتدا از طریق محاسبه همبستگی هر عبارت با نمره کل آزمون محاسبه شد. میانگین این همبستگی 0/72 بود. در گروهی متشکل از 691 دانشجوی کالج 01/9 و در گروه دیگر متشکل از 011 نفر پایایی حاصل از روش بازآزمایی نیز در فاصله یک ماه 0/96 گزارش شده است. 0/78 بوده است. به منظور بررسی اعتبار افتراقی پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی نمرات افراد 0/025 باال و 0/025 پایین با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد که افرادی که در آزمون پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی نم رات باالیی کسب کرده بودند خواهان پدیرش بیشتری از جانب دیگران بوده و از عدم پذیرش اجتناب کردند. نمرات پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی با مقیاس پذیرش اجتماعی منبع کنترل مطلوبیت خودمختاری وابستگی اقتدار خواری طلبی خودنمایی و دیگر مقیاس اضطراب همبستگی معناداری دارد. به منظور سنجش روایی نسخه کوتاه پرسشنامه ترس از ارز یابی منفی در ابتدا همبستگی نمرات این آزمون با نمرات نسخه اصلی محاسبه شد این همبستگی 0/96 بود. اعتبار مالکی این ابزار به واسطه همبستگی آن با اضطراب اجتناب و میزان ناراحت شدن آزمودنی ها از ارزیابی نامطلوب تایید شد. پرسشنامه ارزیابی باورهای شخصی: توسط آلبرت الیس تهیه و تدوین شده است.این پرسشنامه شامل 19 سوال است و هدف آن ارزیابی کردن باورهای شخصی فرد می باشد.امتیازبندی پرسشنامه طبق طیف لیکرت بوده از کامال موافق تا کامال مخالف درجه بندی شده است. نمره گذاری پرسشنامه ارزیابی باورهای شخصی الیس به صورت طیف لیکرت بوده و با 2 نمره درجه بندی: )کامال موافق موافق کمی موافق کمی مخالف مخالف کامال مخالف( شده است. پایایی پرسشنامه طبق منبع و با استفاده از نرم افزار spss به شکل زیر بدست آمد. آلفای کرونباخ یا همسانی کلی سواالت طبق جدول زیر بدست آمده نام متغیر میزان آلفای کرونباخ 9/09 ارزیابی باورهای شخصی همچنین در پژوهش هاشمی برزآبادی روایی محتوایی پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه فردوسی مطلوب گزارش شده است. مالک ورود آزمودنیها: مالک و رود در این پژوهش افرادی که نمره شخصیت ضد اجتماعی باالیی دارند می باشد پرسشنامه ها به افراد سوء مصرف مواد داده می شود و بعد از بررسی پرسشنامه ها آزمودنی هایی که دارای نمرات باالیی در شخصیت ضد اجتماعی بدست می آورند انتخاب می شوند. روش تجزیه و تحلیل داده ها: پس از جمع اوری اطالعات داده ها وارد نرم افزار spss شده و توسط شیوه امار توصیفی و استنباطی و آزمون اماری مناسب از جمله همبستگی و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: همچنان که گفته شد هدف پژوهش حاضر «پیش بینی اختالل شخصیت ضد اجتماعی بر اساس باورهای شخصی با 0 پاسخ داده شده میانجیگری ترس از ارزیابی منفی در معتادین» بود. سواالت پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر است. پیش از آزمون فرضیه ها برخی اطالعات جمعیت شناختی شرکت کنندگان تحلیل و ارائه شد و نیز میانگین انحراف 1 - path analysis 5

7 استاندارد و ضرایب همبستگی بین متغیرهای اختالل شخصیت ضد اجتماعی باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی پس از تحلیل گزارش شده است. ویژگی های جمعیت شناختی الف( سن: جدول 0 گروه نمونه را براساس طبقات سنی توصیف می کند. جدول 1 توصيف گروه نمونه بر اساس طبقات سنی طبقات سنی فراوانی درصد زیر 52 سال /7 53 تا 64 سال 05 15/5 باالتر از 61 سال 11 1/1 بی پاسخ 1 کل همچنان که جدول 0 نشان میدهد 92 نفر از شرکتکنندگان) 19 درصد( کمتر از 61 سال 16 نفر از آنان )12/1 درصد( بین 62 تا 99 سال و 00 نفر باالتر از 90 سال سن دارند. الزم به ذکر است که میانگین و انحراف استاندارد سن شرکت کنندگان به ترتیب 60/66 و 2/96 بود. نمودار شکل 1-0 طبقات سنی شرکت کنندگان در پژوهش را نشان می دهد. نمودار شکل 1 طبقات سنی شرکت کنندگان در پژوهش 6

8 ب( ميزان تحصيالت: جدول 5 گروه نمونه را براساس ميزان توصيف می کند. جدول 5 توصيف گروه نمونه بر اساس ميزان تحصيالت ميزان تحصيالت فراوانی درصد 22/3 کمتر از دبيرستان 24 دبيرستان و دیپلم /6 کاردانی 6 1/1 کارشناسی 1 کل همچنان که جدول 6 نشان میدهد میزان تحصیالت 19 نفر از شرکتکنندگان) 12/2 درصد( کمتر از دبیرستان میزان تحصیالت 92 نفر از آنان )19 درصد( دبیرستان و دیپلم میزان تحصیالت 9 نفر از شرکت کنندگان )9/9 درصد( کاردانی و یک نفر کارشناسی بود. نمودار شکل 1-6 میزان تحصیالت شرکت کنندگان در پژوهش را نشان می دهد. نمودار شکل 5 ميزان تحصيالت شرکت کنندگان در پژوهش تحلیل توصیفی متغیرهای پژوهش پیش از آزمون فرضیه های پژوهش میانگین انحراف استاندارد چولگی و کشیدگی متغیرهای اختالل شخصیت ضد اجتماعی ابعاد باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی در جدول 9 ارائه شده است. 7

9 جدول 6: ميانگين انحراف استاندارد چولگی و کشيدگی اختالل شخصيت ضد اجتماعی ابعاد باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی متغير ميانگين انحراف استاندارد چولگی کشيدگی -4/372-4/102 7/61 62/40 باورهای شخصی- فاجعه نمایی -4/631-4/108 7/30 باورهای شخصی- بایدهای خویشتن مدار 63/88-4/523-4/071 7/10 62/72 باورهای شخصی- بایدهای دیگر مدار -4/875 4/555 8/00 63/13 باورهای شخصی- تحمل پایين ناکامی 4/210-4/426 2/27 62/71 باورهای شخصی- خودارزش گذاری -4/201 4/626 2/25 10/18 ترس از ارزیابی منفی -4/550 4/547 1/10 10/40 شخصيت ضد اجتماعی جدول 9 میانگین انحراف استاندارد چولگی و کشیدگی متغیرهای اختالل شخصیت ضد اجتماعی ابعاد باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی را نشان می دهد همچنان که مالحظه می شود کشیدگی و چولگی همه متغیرهای پژوهش خارج از محدوده ± 6 نبوده و بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که توزیع داده های مربوط به متغیرهای پژوهش نرمال است. جدول 1 ضرایب همبستگی بین متغیرهای پژوهش را نشان می دهد. جدول 0 : ماتریس همبستگی متغيرهای پژوهش باورهای شخصی- فاجعه نمایی - 2.باورهای شخصی- بایدهای خویشتن مدار ** 4/066-4/665 ** 4/084 ** 3.باورهای شخصی- بایدهای دیگر مدار - 4/588 ** 4/180 4/508 * 4.باورهای شخصی- تحمل پایين ناکامی - 4/520 * 4/255 ** 4/573 ** 4/630 ** 5.باورهای شخصی- خودارزش گذاری - 4/677 ** 4/227 ** 4/608 ** 4/640 ** 4/613 ** 3.ترس از ارزیابی منفی - 4/214 ** 4/465 4/248 ** 4/48 4/430 4/45 7.شخصيت ضد اجتماعی * P و >4/42 ** P >4/41 جدول 1 ضرایب همبستگی متغیرهای اختالل شخصیت ضد اجتماعی ابعاد باورهای شخصی و ترس از ارزیابی منفی را نشان می دهد. براساس نتایج جدول 1 از بین ابعاد باورهای شخصی تحمل پایین ناکامی در سطح معناداری 9/90 با اختالل شخصیت ضد اجتماعی همبسته است. همچنین متغیر ترس از ارزیابی منفی نیز در سطح 9/90 و به صورت مثبت با اختالل شخصیت ضداجتماعی همبسته است. همچنین همه ابعاد باورهای شخصی با اختالل شخصیت ضداجتماعی به صورت مثبت و در سطح معناداری 9/90 همبسته است. مفروضه های تحلیل تحلیل مسیر 8

10 در جدول 9 مفروضه نرمال بودن تک متغیری مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این قسمت سه مفروضه همخطی بودن استقالل خطاها در بین متغیرهای پیش بین و نرمال بودن توزیع چند متغیری مورد ارزیابی قرار گرفته است. 6 مورد بررسی قرار گرفت. جدول )VIF( 0 و ضریب تحمل به منظور ارزیابی مفروضه همخطی بودن عامل تورم واریانس 1 ضریب تحمل و تورم واریانس )VIF( متغیرهای پژوهش را نشان می دهد. جدول 5: ضریب تحمل و تورم واریانس متغيرهای پژوهش ضریب تحمل تورم واریانس) VIF ( 1/030 1/652 1/875 1/082 1/281 1/726 متغير مالک 4/240 4/722 4/260 4/370 4/361 4/274 متغير مالک متغير باورهای شخصی- فاجعه نمایی باورهای شخصی- بایدهای خویشتن مدار باورهای شخصی- بایدهای دیگر مدار باورهای شخصی- تحمل پایين ناکامی باورهای شخصی- خودارزش گذاری ترس از ارزیابی منفی شخصيت ضد اجتماعی نتایج جدول 1 نشان می دهد که مسئله همخطی بودن در متغیر های تحقیق رخ نداده است. ضریب تحمل که معادل -0 R6 است داللت بر نسبت واریانس استاندارد شده کلی دارد که به وسیله دیگر متغیر ها تبیین نمی شود. ضریب تحمل 9/0 یا کمتر نشان دهنده همخطی بودن است. عامل تورم واریانس یکی دیگر از روش های تشخیص همخطی بودن است که معادل )R6-0 (/0 9 است. است و نشان دهنده نسبت واریانس استاندارد شده کلی به واریانس یگانه اگر ارزش عامل تورم واریانس باالتر از 09 باشد نشان دهنده هم خطی بودن است)مایر گامست و گوارینو 6992(. در تحقیق حاضر مقادیر بدست آمده از محاسبه عامل تورم واریانس و ضریب تحمل نشان داد که پدیده همخطی بودن در متغیرهای پژوهش رخ نداده است. به منظور آزمون استقالل خطاها در بین متغیرهای پیش بین ارزش شاخص دوربین واتسون مورد بررسی قرار گرفت ارزش شاخص مذکور 0/129 بود. اگرچه آزمون spss مالکی برای تعیین معناداری و عدم معناداری شاخص دوربین واتسون ندارد با وجود این فایلد )6992( اعتقاد دارد که ارزش باالتر از 6 نشان دهنده عدم استقالل خطاهاست. براین اساس با توجه به ارزش شاخص دوربین واتسون محاسبه شده می توان گفت مفروضه استقالل خطا ها نیز در بین داده های پژوهش برقرار است. یکی دیگر از مفروضه های تحلیل مسیر نرمال بودن توزیع چند متغیری است استفاده از روش «فاصله مهلنوبایس )D( 1» و ترسیم منحنی توزیع آن نشان داد که ترکیب متغیرهای پیش بین در تبیین دهد. متغیر مالک نرمال است. شکل 9 نمودارهای مربوط به توزیع داده های مربوط به فاصله مهلنوبایس )D( را نشان می 1 - variance inflation factor 2 - tolerance 3 - unique variance 4 - Mahalanobis distance (D) 9

11 شکل 6: نمودارهای مربوط به توزیع داده های فاصله مهلنوبایس )D( پاسخ به سواالت پژوهش سوال اول: آیا ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( به صورت مستقیم و معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند سوال دوم: آیا ترس از ارزیابی منفی به صورت معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند سوال سوم: آیا ترس از ارزیابی منفی رابطه بین ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( و نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان را به صورت معنادار میانجیگری می کند )ML( 0 استفاده برای آزمون سه فرضیه فوق از تکنیک تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS 7.0 و براورد بیشینه احتمال شد. بدین صورت که ابتدا مدلی )مدل شکل 1( طراحی شد که در آن ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( هم به صورت مستقیم و هم با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان را پیش بینی می کند. در این پژوهش ابعاد باورهای شخصی متغیرهای برونزا 6 مدل ترس از ارزیابی منفی متغیر میانجیگر و نمرات شخصیت ضد اجتماعی متغیر مالک بود. به علت صفر بودن درجه آزادی 1 -Maximum Likelihood زیر همانند که در آن درجه آزادی منفی است. یعنی تعداد نسبت پارامترهای مجهول 2 - براساس نسبت پارامترهای مجهول و معلوم سه نوع مدل وجود دارد. الف( بیشتر از معلوم است. که در این صورت نه شاخص های برازندگی و نه دیگر پارامترها براورد نمی شود. ب(همانند: که در آن درجه آزادی صفر است. یعنی تعداد نسبت 10

12 همانند بود.در مدل های همانند ضرایب مسیر محاسبه می شود ولی شاخص های برازندگی محاسبه نمی شود. زیرا تصور برآن است که در این نوع مدل ها تمام شاخص های برازش کامل بوده و بیانگر برازش کامل مدل با داده است. به همین دلیل به منظور براورد واقعی از شاخص های برازندگی یکی از مسیرهای غیر معنادار )ضریب مسیر بین خود ارزش گذاری و شخصیت ضد اجتماعی( با عدد صفر تثبیت شد تا درجه آزادی به عدد یک افزایش یابد. با این عمل شاخص های برازندگی محاسبه و مالحظه شد که شاخص کای اسکوئر در سطح df 9/91 غیرمعنادار است p<9/91( =9/163 =0(.) 6)N=09 این بدان معناست که بین مدل پژوهش و داده های گردآوری شده تفاوت معنادار وجود ندارد. قابل انتظار بود که با عدم معناداری شاخص کای اسکوئر دیگر شاخص های برازندگی نیز از 0( 0 مطلوب بودن مدل حمایت کنند. بنابراین منطبق بر انتظار مالحظه شد که شاخص برازندگی تطبیقی شاخص )CFI= ( 1 )0= 9 )AGFI و شاخص ریشه خطای میانگین مجذورات تقریب )0 6 )GFI= شاخص تعدیل شده برازندگی نکویی برازش )RMSEA=9/99 همه از برازش مطلوب مدل با داده ها حمایت می کند. بنابراین چنین نتیجه گیری شد که مدل مفهومی پژوهش حاضر با داده های گردآوری شده برازش دارد و باورهای شخصی به همراه ترس از ارزیابی منفی نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان را پیش بینی می کند. جدول 1-2 ضرایب مسیرکل مستقیم غیر مستقیم خطای استاندارد و نسبت بحرانی مدل ساختاری پژوهش را نشان می دهد. پارامترهای مجهول و معلوم برابر است. که در این صورت فقط پارامترها براورد می شود و شاخص های برازندگی محاسبه نمی شود. چرا که اگر درجه آزادی صفر باشد گفته می شود که برازش مدل با داده ها کامل است. اما محققان چنین مدل هایی را نمی پسندند.ج( زبرمانند: زیر همانند که در آن درجه آزادی مثبت است. یعنی تعداد نسبت پارامترهای مجهول کمتر از معلوم است. که در این صورت هم شاخص های برازندگی و هم دیگر پارامترها براورد می شود Comparative fit index Goodness of fit index Adjusted Goodness of fit index Root Mean Square Error of Approximation 11

13 جدول 3: ضرایب مسير کل مستقيم و غير مستقيم بين ابعاد باورهای شخصی ترس از ارزیابی منفی و شخصيت ضد اجتماعی اثر کل اثر مستقيم اثر غيرمستقيم مسيرها پارامتراستاندارد خطای پارامتراستاندارد خطای پارامتراستاندارد خطای استاندارد β استاندارد β استاندارد β 4/450-4/401 4/478-4/470 4/476-4/112 فاجعه نمایی- شخصيت ضد اجتماعی 4/465 4/400 4/470-4/408 4/484 بایدهای خویشتن مدار- شخصيت ضد اجتماعی 4/426-4/463 4/471 * 4/475-4/484 4/432 بایدهای دیگر مدار- شخصيت ضد اجتماعی 4/440 4/402 4/170 ** 4/474 4/678 ** 4/431 تحمل پایين ناکامی- شخصيت ضد اجتماعی ** 4/230 4/465 4/412 4/485-4/407 4/400 4/435 خودارزش گذاری- شخصيت ضد اجتماعی 4/477-4/116 فاجعه نمایی- ترس از ارزیابی منفی 4/470 بایدهای خویشتن مدار- ترس از ارزیابی منفی 4/155 4/486 4/102 * بایدهای دیگر مدار- ترس از ارزیابی منفی 4/434 4/084 ** تحمل پایين ناکامی- ترس از ارزیابی منفی 4/484 4/171 * خودارزش گذاری- ترس از ارزیابی منفی 4/473 ترس از ارزیابی منفی- شخصيت ضد اجتماعی ** 4/636 و >0/05 P * ** P >0/01 حال براساس نتایج جدول 2 به سوال های پژوهش پاسخ داده شده است. سوال اول: آیا ابعاد باورهای شخصی)فاجعه نمایی بایدهای خویشتن مدار بایدهای دیگر مدار تحمل پایین ناکامی و خود ارزش گذاری( به صورت مستقیم و معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند براساس نتایج جدول 2 ضریب مسیرکل ( مجموع ضرایب مسیر مستقیم و غیر مستقیم( بین بعد تحمل پایین ناکامی باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی مثبت و در سطح 9/90 معنادار بود )9/90< P (. 9/120=β در مقابل ضرایب مسیر کل بین دیگر ابعاد باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی در سطح 9/91 معنادار نبود. همچنین براساس نتایج جدول 2 تنها ضریب مسیر مستقیم بعد تحمل پایین ناکامی باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی مثبت و در سطح 9/90 معنادار بود )9/90< P (. 9/913=β براین اساس در پاسخ به سوال اول پژوهش چنین نتیجه گیری شد که از بین ابعاد باورهای شخصی بعد تحمل پایین ناکامی به صورت مستقیم مثبت و معنادار اختالل شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند. سوال دوم: آیا ترس از ارزیابی منفی به صورت معنادار نمرات شخصیت ضد اجتماعی را در معتادان پیش بینی می کند براساس نتایج جدول 2 ضریب مسیر بین آیا ترس از ارزیابی منفی و نمرات شخصیت ضد اجتماعی مثبت و در سطح 9/90 معنادار است )9/90< P 9/929=β(. براین اساس در پاسخ به سوال دوم پژوهش چنین نتیجه گیری شد که ترس از ارزیابی منفی به صورت مثبت و در سطح معناداری 9/90 متغیر شخصیت ضد اجتماعی را پیش بینی می کند. به عبارت بهتر با اضافه شدن یک انحراف استاندارد به نمرات ترس از ارزیابی منفی 9/921 انحراف استاندارد بر نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان افزوده می شود. سوال سوم: آیا ترس از ارزیابی منفی رابطه بین ابعاد باورهای شخصی و نمرات شخصیت ضد اجتماعی معتادان را به صورت معنادار میانجیگری می کند 12

14 منطبق بر نتایج جدول 2 ضریب مسیرغیر مستقیم بین بعد بایدهای دیگرمدار باورهای شخصی و متغیر شخصیت ضد اجتماعی مثبت و در سطح 9/91 معنادار است )9/91< P 9/910=β(. همچنین ضریب مسیر غیر مستقیم بین بعد تحمل پایین ناکامی باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی نیز مثبت و در سطح 9/90 معنادار است )9/90< P (. 9/011=β در مقابل ضرایب مسیرغیر مستقیم بین دیگر ابعاد باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی در سطح 9/91 معنادار نبود. بدین ترتیب در پاسخ به سوال سوم پژوهش چنین نتیجه گیری شد که ترس از ارزیابی منفی تنها روابط بین ابعاد بایدهای دیگرمدار و تحمل پایین ناکامی باورهای شخصی با متغیر شخصیت ضد اجتماعی را میانجیگری می کند. شکل 1 مدل ساختاری پژوهش در تبیین روابط بین ابعاد باورهای شخصی ترس از ارزیابی منفی و شخصیت ضد اجتماعی را نشان می دهد. شکل 1 مدل ساختاری پژوهش در تبیین روابط بین ابعاد باورهای شخصی ترس از ارزیابی منفی و شخصیت ضد اجتماعی همچنان که در شکل 1 دیده می شود مجذور همبستگی های چندگانه ( 2 R( برای متغیر شخصیت ضد اجتماعی برابر با 9/93 است این موضوع نشان می دهد که 93 درصد از واریانس شخصیت ضد اجتماعی معتادان را تغییرات در نمرات ترس از ارزیابی منفی و ابعاد باورهای شخصی تبیین می کند. همچنین مجذور همبستگی های چندگانه برای متغیر ترس از ارزیابی منفی برابر با 9/19 است این موضوع نشان می دهد که 19 درصد از واریانس ترس از ارزیابی منفی معتادان را تغییرات در نمرات ابعاد باورهای شخصی تبیین می کند. 13

15 بحث و نتیجه گیری: بر اساس DSM-5 در افرادی که شخصیت ضد اجتماعی دارند اضطراب وجود ندارد و بسیار پایین است. بنابراین ترس از ارزیابی منفی قطعا در افرادی که اضطراب وجود ندارد باید پایین باشد. اما در نتیجه همانطوری که در پژوهش حاضر دیده می شود ترس از ارزیابی منفی رابطه معناداری در افرادی که نمره ضداجتماعی باالیی بدست آورده اند دارد. با توجه به نتیجه به دست آمده ترس از ارزیابی منفی تنها ابعاد باورهای شخصی باید های دیگر مدار و تحمل پایین ناکامی را میانجیگری می کند. در نتیجه بر طبق تحقیقات بدست آمده واضع است که در افراد ضد اجتماعی در رعایت هنجارهای اجتماعی ضعیف می باشند این افراد در بعد باورهای شخصی بایدهای به صورت غیر مستقیم رابطه معناداری وجود دارد که نشان می دهد که این افرادی که نمرات باالیی در مقیاس ضد اجتماعی بدست اورده اند نیاز به جلب توجه دیگران و تایید دارند اما اگر به انچه که می خواهند دست نیابند می تواند عاملی در جهت رعایت نکردن هنجارهای اجتماعی باشد. بر اساس پژوهش بدست آمده از باال بودن میزان تحمل پایین ناکامی در افراد که نمرات باالیی در ضد اجتماعی بدست اورده اند می توان اینگونه نتیجه گرفت که این افراد به علت کمال گرا بودنشان تحمل ناکامی و شکست پایینی دارند. ضمنا با توجه به اینکه ترس از ارزیابی منفی تحمل پایین ناکامی را میانجیگری می کند بیانگر اثبات نتیجه ی ذکر شده است. بنابراین می توان اینگونه بیان کرد که به علت باال بودن ترس از ارزیابی منفی در افرادی که نمرات باال ضد اجتماعی دارند آنها موقعیت های اجتماعی خود را به صورت منفی ارزیابی می کنند و چون تحمل پایینی در تجربه ی ناکامی دارند برای رهایی از تجربه ی شکست از درجات مختلف رفتارهای نافرمانی و بی اعتنایی) گنجی گنجی ) 0906 و صفات خودخواهی بی فکری - بی پروایی فریب کاری بی مسیولیتی عدم ندامت برای دستیابی به احساس قدرت عبور کرده و ابتال به شخصیت ضد اجتماعی را در فرد پیش بینی و یا این اختالل را در وی تثبیت می کند. بنابراین ترس از ارزیابی منفی به عنوان یک میانجیگر پیش بینی کننده میان ابعاد باورهای شخصی و اختالل شخصیت ضد اجتماعی را می توان در شکل گیری و ایجاد یک شخصیت ضد اجتماعی دخیل دانست. پیشنهادات پژوهشی: پژوهشگران بعدی نمونه های غیر از معتادین را مورد پژوهش و بررسی قرار بدهند. با توجه به یافته های پژوهش در متغییر ترس از ارزیابی منفی که ابعاد باورهای شخصی و نمرات ضد اجتماعی را میانجیگری می کند با دقت و کنترل بیشتری مورد ارزیابی قرار بگیرد. فهرست منابع فارسی: -0 آسفند پ. امامی ش. ولیزاده ر )0909(. بررسی اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیکی در درمان باورهای غیر منطقی و اضطراب جوانان دارای اختالل شخصیت ضد اجتماعی زندان مردان ایالم. مجله علوم پزشکی دانشگاه ازاد اسالمی دوره 61 شماره 9 ص بخشی پور رودسری ع. محمود علیلو م. ایرانی س )0931(. مقایسه ویژگی ها و اختالل های شخصیت و راهبردهای مقابله ای معتادان خود معرف و گروه بهنجار.مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. سال چهاردهم. شماره 9 ص ژندا ل )0933(. آزمون های شخصیت. ترجمه بشارت م. حبیب نژاد ع. انتشارات آییژ. -9 فتحی آشتیانی ع. داستانی م ) 0909 (.آزمون های روان شناختی: ارزشیابی شخصیت و سالمت روان.تهران بعثت

16 فرهودیان ع. مکری آ. اختیاری ح. صفاتیان س. صادقی م. دولتشاهی ب )0931(. پایان درمان نگهدارنده با متادون در وابستگان به مواد مخدر. تهران مهرو ماه نو. فالحی ر. حاجیلو م )0931(. مشاوره نظریه ها و کاربرد. تهران رشد. گنجی م. گنجی ح ) 0932 (.آسیب روانی بر اساسDSM-5. جلد اول.تهران ساواالن گنجی م. گنجی ح ) 0932 (.آسیب روانی بر اساسDSM-5. جلد دوم.تهران ساواالن. الرنس دنیس )0936(. اعتماد بنفس ترجمه ناصره موالنا چاپ اول تهران انتشارات واژه. لطفی ص. ابوالقاسمی ع. نریمانی م )0932(. مقایسه پردازش هیجانی و ترس از ارزیابی های مثبت و منفی در زنان دارای فوبی اجتماعی و زنان عادی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی سال چهارم.شماره مجتبایی م.لشگری ا )0931(. رابطه ترس از ارزیابی منفی و رگه های اظطراب با کمرویی. پایان نامه کارشناسی ارشد بالینی واحد رودهن. محمد خانی ش )0931(. مدل ساختاری مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر ارزیابی اثر آموزش مهارت های زندگی بر عوامل. پایان نامه دکترای روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. محمدی ح. صالحی ا. کافی س. م )0909(. مقایسه سبک های دلبستگی و اختالل های خوشه B شخصیت در بیماران مبتال به اختالل های مصرف مواد و افراد غیر مبتال بر اساس.MCMI-II پایان نامه وزارت علوم تحقیقات و فناوری کارشناسی ارشد دانشگاه گیالن. محمدی فرود ح. میرهاشمی م )0931(. رابطه اختالل های شخصیت با نوع جرم در زندانیان. اندیشه و رفتار. دوره دوم شماره 1 ص فهرست منابع انگلیسی: 1- Beyth-Maron, R. Austin, L. Fishchhoff, B. Palmgren, C. Jacobs-Quadtel, M. (1994). Percivevd consequences of risky behaviors, adults and adolescents. Developmental psychology, 29(3), Bridges, K., & Harnish, R. (2010) Role of irrational beliefs in depression and anxiety: a review. Health, 2, doi: /health Watson, D., & Friend, R. (1969). Measurement of social-evaluative anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology (n 3), p